ثبت ۵ موج گرانشی عجیب در یک ماه
دانشمندان در جستجوی امواج گرانشی، ۵ موج در فضا-زمان یافتند که نشان دهنده ۵ برخورد احتمالی از جمله برخورد یک سیاهچاله با یک ستاره نوترونی بود.
به گزارش علمی‌ها و به نقل از techtimes، آشکارساز امواج گرانشی تداخل‌سنج لیزری (LIGO) لایگو، از موج‌های ضعیف در فضا-زمان برای یافتن امواج گرانشی که از برخورد بین اشیاء کیهانی با فاصله میلیاردها سال نوری از زمین حاصل می‌شود، استفاده می‌کند. زمانی چنین مشاهداتی از زمین غیرممکن بود اما با به روز رسانی‌های اخیر لایگو دانشمندان قادر به ضبط وقایع گرانشی تقریبا به صورت هفتگی هستند.
در اوایل ماه آوریل دانشمندان لایگو سومین دور از مشاهدات را آغاز کردند. این تیم با دو آشکارساز در واشنگتون و لوئیزیانا و با همکاری آشکارساز ویرگو (Virgo) در اروپا به سرعت و در طول یک ماه طیف وسیعی از برخورد کیهانی را شناسایی کرد. در مجموع، پنج موج گرانشی در ماه آوریل ۲۰۱۹ ثبت شد که تقریباً برابر با نیمی از مشاهدات قبلی است که تنها ۱۱ مورد را تشکیل می‌دهند.
سه مورد از این رخدادها مربوط به برخورد سیاهچاله است، اما دو مورد آخر برای ستاره شناسان بسیار نادر است. یکی از آنها ادغام ستاره نوترونی با فاصله ۵۰۰ میلیون سال نوری از زمین است و دیگری مربوط به بلعیدن یک ستاره نوترونی توسط یک سیاهچاله در فاصله یک میلیارد و دویست میلیون سال نوری است.
دوره‌ای جدید در مشاهدات امواج گرانشی
همانطور که همه این کشف‌ها چشمگیر هستند، این تنها آغاز مطالعات در این حوزه است زیرا دانشمندان به طور مداوم به کالیبراسیون و بهبود لایگو می‌پردازند تا برخوردها را از فواصل دورتر شناسایی کنند. سالواتور ویتال (Salvatore Vitale) یکی از محققان لایگو در MIT می‌گوید: یکی از هیجان‌انگیزترین اتفاقات این است که ما از ثبت امواج گرانشی به صورت از هرچند ماه یک بار به چند رخداد در یک ماه پیش می‌رویم، این مسئله به ما اجازه انجام تحقیقات بیشتر را می‌دهد.
در آینده آشکارسازهای امواج گرانشی قادر به یافتن ابرنواخترهای دور و همچنین سیگنال‌های چرخشی ستاره‌های نوترونی خواهند بود. این تیم همچنین یک سیستم اطلاع رسانی عمومی (gracedb.ligo) به صورت خودکار راه اندازی کرده است تا مردم را در جریان رویدادهای شناسایی شده توسط لایگو و ویرگو بگذارد.
لایگو با هدف آشکارسازی مستقیم امواج گرانشی در سال ۱۹۹۲ به صورت اشتراکی دو فیزیک دان به نام‌های توسط کیپ تورن و رونالد درور از کلتک و رینر وایس از MIT تاسیس شد. پشتیبان مالی این پروژه بنیاد ملی علوم آمریکا است که هزینه‌ای برابر ۳۶۵ میلیون دلار به ایجاد آن اختصاص داده است.
لایگو از دو آشکارساز استفاده می‌کند، که یکی از آنها در ایالت واشنگتون و دیگری در لوئیزیانا قرار داشته و از آنها برای حس کردن انحراف فضا-زمان یک موج گرانشی که از زمین می‌گذرد استفاده می‌شود. هر آشکارساز به شکل یک L خیلی بزرگ با دو بازو به طول ۴ کیلومتر است و نور لیزر درون هر بازو به طور مرتب بازتاب می‌شود.
پدیده امواج گرانشی اولین بار در نظریه نسبیت عام انیشتین پیش بینی شد تا این که ۱۰۰ سال بعد، در سال ۲۰۱۶ به کمک تأسیسات لایگو مشاهده گردید. این کشف چنان با اهمیت بود که سه فیزیکدان (راینرویس، بری سی بریش و کیپ تورن) در سال ۲۰۱۷ برنده جایزه نوبل فیزیک شدند.
.
بیشتر بخوانید: نور عجیب در اطراف یک ستاره نوترونی