آیا حکومت هخامنشی بزرگ‌ترین امپراطوری تاریخ است؟

رکوردهای جهانی گینس (Guinness World Records) که یکی از منابع معتبر جهان به حساب می‌آید امپراطوری هخامنشی (امپراطوری پارس) را که از سال ۵۵۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد حکومت می‌کرد به عنوان بزرگ‌ترین امپراطوری تاریخ ذکر کرده است. تخمین زده می‌شود که در آن زمان ۴۴ درصد از جمعیت جهان توسط حکومت هخامنشی در ایران امروزی اداره می‌شد، در نتیجه با این معیار حکومت هخامنشی بزرگترین امپراطوری تاریخ است.

با این حال، همه موافق این معیار و این نوع اندازه‌گیری نیستند. این بدان دلیل است که سهم جمعیت جهانی تنها یکی از راه‌های اندازه‌گیری وسعت یک امپراتوری است. از اینرو این سوال مطرح می‌شود که آیا واقعاً استفاده از این معیار هنگام مقایسه امپراتوری‌های دوره‌های مختلف زمانی منصفانه است؟ به عنوان مثال، هنگامی که امپراتوری هخامنشی در اوج بود، جمعیت جهان فقط ۱۱۲٫۴ میلیون نفر بود.

امپراطوری هخامنشی
وسعت امپراطوری هخامنشی

امپراطوری بریتانیا در سال ۱۹۰۱ تقریباً بر یک سوم جمعیت جهان حکومت می‎‌کرد، در این زمان جمعیت جهان حدوداً به ۱٫۶ میلیارد نفر رسیده بود. حال این سوال پیش می‌آید که آیا مقایسه امپراتوری بریتانیا و هخامنشی با این معیار منطقی است؟ برای این مسئله باید جوانب مثبت و منفی سایر روشهای اندازه‌گیری را در نظر گرفت که شامل بزرگی قلمرو، بزرگی قلمروهای مجاور، بزرگی ارتش، اندازه تولید ناخالص داخلی و غیره است. 

از طرف دیگر برخی از باستان شناسان اعتقاد دارند که باید از معیار نفوذ و دوره ثبات نیز برای اندازه گیری بزرگی حکومت استفاده کرد. زیرا شروع جنگ برای اضافه کردن قلمرو یک بخش مسئله است، در مقابل برای نگهداری و حکومت بر آن سرزمین‌ها مجموعه‌ای متفاوت از مهارت‌ها و زیرساخت‌های لجستیکی مورد نیاز است. برای مثال حکومت رایش سوم هیتلر از نظر بزرگی توانایی رقابت با حکومی رومی‌ها را داشت، اما هیچ کس آن را امپراطوری نمی‌نامد زیرا فقط شش سال ادامه داشت.

بیشتر بخوانید: ۲۵ کشف اسرار آمیز باستان شناسی

امپراطوری چنگیزخان مغول
وسعت حکومت چنگیزخان مغول

با این معیار امپراطوری چنگیزخان مغول نمی‌تواند بزرگ‌ترین امپراطوری جهان باشد. با وجود این که این حکومت قلمرو بسیار وسیعی داشت اما مدت حکومت آن قابل مقایسه با حکومت هخامنشی و بریتانیا نیست. این حکومت ۸۸ سال پس از تأسیس به چهار قلمروی جداگانه تقسیم شد زیرا فرزندان چنگیز خان بر سر جانشینی با هم درگیر شدند. از طرف دیگر حکومت نسبتاً کوتاه چنگیزخان عمدتاً درگیر نبرد و تهاجم برای گسترش مرزها بود، اما بعداً ثابت شد که ناپدار بود.

در مقابل، امپراتوری بریتانیا از اواخر قرن ۱۶ میلادی تا پایان قرن بیستم ادامه داشت. از این امپراطوری با عنوان امپراطوری که در آن هیچ وقت خورشید غروب نمی‌کند یاد می‌شود، زیرا به سبب گستردگی جغرافیایی بسیار زیاد همیشه یک نقطه از آن در روشنایی نور خورشید بود. 

امپراطوری بریتانیا
وسعت امپراطوری بریتانیا

در این میان در طول تاریخ، حکومت‌های بزرگ دیگری نیز وجود داشتند که از نظر بزرگی توانایی رقابت با ۳ امپراطوری ذکر شده را داشتند. مانند خلافت امویان که از سال ۶۶۱ تا ۷۵۰ میلادی ادامه داشت و قلمرو آن شامل ۱۵ میلیون کیلومتر می‌شد. خلافت امویان نیز مانند امپراطوری مغول ناپایدار بود و فقط ۸۹ سال برقرار بود. 

یا امپراطوری روم که از سال ۲۷ قبل از میلاد تا ۴۷۶ میلادی ادامه داشت. قلمرو این امپراطوری ۵ میلیون کیلومتر بود که شامل بخش‌هایی از آسیا، اروپا و شمال آفریقا بود و بر ۷۰ میلیون نفر حکمرانی می‌کرد. این حکومت علیرغم دوره طولانی در مقایسه با ۲ امپراطوری هخامنشی و بریتانیا، گسترش و جمعیت کمتری را در برمی‌گرفت.

امپراطوری روم
وسعت امپراطوری روم

هرچند که امپراطوری بریتانیا گسترش و دوام طولانی داشت اما جمعیت تحت حاکمیت آن در حدود ۳۵ درصد جمعیت جهان (تقریباً ۵۳۳ میلیون نفر) بود. از اینرو رکوردهای جهانی گینس از نظر جمعیت تحت حاکمیت، امپراطوری هخامنشی را با داشتن حدود ۴۴ درصد از جمعیت جهان، به عنوان بزرگ‌ترین حکومت تاریخ انتخاب کرده است. اما با سایر معیارها می‌توان گفت که امپراطوری بریتانیا از نظر معیارهای مختلفی مانند گسترش و دوام بزرگ‌ترین امپراطوری تاریخ است.

.

بیشتر بخوانید: ۱۰ شهر گمشده افسانه‌ای

منبع Livescience Wikipedia Guinnessworldrecords
مطالب مشابه
4 نظر
  1. صادق می گوید

    خب پس هخامنشیان بزرگ ترین امپراطوری نبوده
    ولی جمعیت اغراق‌آمیز و دروغ گفته شده
    تشکر
    این حرفا هم نون و آب نداره خدانگهدار

  2. محمد می گوید

    البته که بزرگتر ین امپراطوری تاریخ هخامنشیان بودند

  3. محمدی می گوید

    سوئد یک ستون داشتند ۵۰۰ ساله بود نمیدونید چقدر خودشون را کشته بودند که ما قدمت وتاریخ داریم حالا فرض کن هخامنش مال سوئدی ها بود انوقت چه کارها که نمیکردند اما ما تو ایران چه فارس چه ترک چه کرد و….کلا ایران افتخاراتمان را نادیده میگیریم

    1. ایلیا می گوید

      حق گفتی محمد کره جنوبی که هیچ تاریخی نداره تو فیلم هاشون نگاه چیکار کردن اگه کوروش کبیر کره ای بود میگفتن اولین تانک دنیا توسط کوروش ساخته شدهد

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.