تمساحها میتوانند دم خود را دوباره رشد دهند
برخی از مارمولکها با کشیده شدن ناگهانی دمشان میتوانند آن را قطع کرده و با ایجاد یک حواس پرتی لحظهای از دست شکارچیان فرار کنند. خزندگان کوچکی مانند مارمولک گکو (Gecko) و سوسمار اسکینک چشم ماری به دلیل داشتن این توانایی بسیار شناخته شده هستند. اما اکنون مشخص شده که تمساحهای بزرگ نیز میتوانند دم خود را دوباره رشد دهند، البته آنها فقط در سنین جوانی این توانایی را دارند.
تحقیقات جدید نشان میدهند که تمساح نوجوان آمریکایی (Alligator mississippiensis) میتواند تا ۱۸ درصد از کل بدن خود (در حدود ۲۳ سانتی متر) را دوباره رشد دهد. چیزی که باعث جالبتر شدن آن شده، این است که به نظر میرسد این رشد مجدد از طریق مکانیزمی که دانشمندان قبلاً نمونه آن را ندیده بودند، اتفاق میافتد.
محققان دانشگاه ایالتی آریزونا (ASU) با تصویربرداری و تشریح مجدد دم دریافتند که تمساح این عمل را کاملاً متفاوت از سایر خزندگان انجام میدهد. در این جانوران دمهای مجدد رشد یافته به طور واضح توسط رنگ خاص، الگوی تراکم و عدم برآمدگیهای پشتی مشخص میشود.
در میان جانوران خشکیزی، سمندر دوزیست مکزیکی (Axolotl)، قهرمان رشد دوباره اعضاء بدن است. این جانور در صورت آسیب دیدگی میتواند استخوان قطع شده را همراه با ماهیچهها به طور کامل رشد دهد. اما در مارمولکها این مسئله کمی متفاوت است زیرا آنها نمیتوانند قطعات اسکلتی را دوباره بسازند بلکه فقط بافتهای نرم را رشد میدهند.
این مسئله احتمالاً به این دلیل است که بازسازی زوائد برای آنها از نظر فیزیولوژیکی گران است و در مارمولکهای کوچکتر باعث کاهش سرعت رشد جانور میشود. در تمساحها به نظر میرسد که این جانوران زحمت رشد دوباره را به خودشان نمیدهند. برخلاف مارمولکها، تمساحها نمیتوانند دم خود را قطع کنند، از اینرو از دست دادن دم در آنها معمولاً ناشی از آسیبهای ناشی از فعل و انفعالات انسانی، نزاع با یکدیگر و یا هم نوع خواری است.
این شکارچیان خطرناک بافت پیوندی عضلات اسکلتی مانند ماهیچه را دوباره جایگزین میکنند اما عمدتاً شبیه ترمیم زخم در پستانداران است. دم مجدد رشد یافته تمساح به جای استخوان توسط یک لوله غضروف جدا پشتیبانی میشود که فاقد عضله اسکلتی بوده و دارای بافت پیوندی شبیه زخم و پر از اعصاب و عروق خونی است.
رشد مجدد غضروفها، رگهای خونی، اعصاب و فلس مشابه چیزی است که در مارمولکها دیده میشود. اعضای تیم مطالعاتی اعتقاد دارند که مطالعات مقایسهای در آینده برای درک اینکه چرا ظرفیت احیا در بین گروههای مختلف خزندگان و حیوانات متغیر است، میتواند بسیار مهم باشد.
تمساحها بازمانده خزندگان باستانی هستند که حدود ۲۴۵ میلیون سال پیش، زمانی که دایناسورهای غیر پرنده بر زمین تسلط داشتند میزیستند و دارای جد مشترک با پرندگان هستند. شواهد فسیلی از تمساحهای باستانی مربوط به دوره ژوراسیک وجود دارد که دارای دم احیا شده میباشند.
.
بیشتر بخوانید: ارتباط دلفین ها و نهنگ های قاتل با تمساح های دوره ژوراسیک