مشاهده ملکولهای آلی در اطراف یک ستاره جوان

ستاره شناسان رصدخانه الما (ALMA) ملکولهای پیچیده آلی در اطراف ستاره V883 Ori کشف کرده اند.

به گزارش علمی‌ها و به نقل از ساینس دیلی، انفجارهای ناگهانی این ستاره ملکولها را از ترکیبات یخی سیارههای دیسکی شکل آزاد میکند. ترکیب شیمیایی این دیسکها شبیه به ستارههای دنبالهدار در منظومه شمسی است. مشاهدات حساس رصدخانه الما ستاره شناسان را قادر می سازد تا تکامل مولکولهای آلی را از زمان تولد منظومه شمسی تا اشیایی که امروز می بینیم، بازسازی کنند.

این مطالعه به رهبری جونگ-ایون لی (Jeong-Eun Lee) از دانشگاه کیونگ هی (Kyung Hee) کره جنوبی و در رصدخانه الما در شیلی به منظور شناسایی ملکولهای متانول، استون، استالدهید، متیل فرمات و استونیتریل انجام گرفت. این اولین بار است که استون به روشنی در یک منطقه سیارهای یا دیسک سیارهای اولیه مشاهده شد. 

ملکولهای مختلف یخزده در اندازههای میکرومتری در غبارها و خردههای دیسک سیارهای اولیه قرار دارند. ستاره V883 Ori’s دیسک را شعلهور کرده و یخ را تصعید میکند که سبب خروج ملکولها به صورت گاز میشود. منطقه ای که در دیسک ملکولها در آن به دمای تصعید میرسند، خط برفی نام دارد. شعاع خط برفی در اطراف ستارههای عادی و جوان حدود چند واحد نجومی (au) است، با این حال میزان آنها تقریبا ۱۰ برابر بزرگتر از ستارههای درخشان است.

لی میگوید: مشکل است که یک دیسک با مقیاس چند واحد نجومی را با تلسکوپهای موجود به تصویر کشید. به هرحال در اطراف ستاره های متلاطم یخ در یک ناحیه وسیع از دیسک ذوب می شود و مشاهده توزیع مولکولهای آن آسان است. وی اضافه می کند که ما به توزیع و پراکندگی ملکولهای پیچیده عالی به عنوان سازندگان حیات علاقهمندیم. 

یخ دربردارنده ملکولهای آلی میتواند به منشاء زندگی در سیارات نزدیک باشد. در منظومه شمسی ما ستارههای  دنبالهدار به دلیل ترکیبات غنی یخی مورد توجه هستند. برای مثال جستجوگر ستارههای دنبالهدار روزتا (Rosetta) از آژانس فضایی اروپا مواد غنی آلی در اطراف دنباله دار Churyumov-Gerasimenko پیدا کرد. به نظر می رسد ستارههای دنبالهدار در منطقه سردتر بیرونی منظومه شمسی اولیه تشکیل شده اند، جایی که مولکولها در یخ قرار دارند. بررسی ترکیب شیمیایی یخ در دیسکهای سیارهای اولیه به طور مستقیم با بررسی منشا مولکولهای آلی در ستارههای دنبالهدار و منشا تشکیل دهندگان زندگی در ارتباط است. 

به لطف چشم تیزبین رصدخانه الما و خط برف بزرگ که حاصل برانگیختن شدن به وسیله ستاره است. اخترشناسان توزیع مکانی متانول و استالدئید را به دست آوردند، توزیع این ملکولها یک ساختار حلقهای به شعاع ۶۰ واحد نجومی ایجاد کرده که بزرگی آن ۲ برابر شعاع نپتون است. محققان بر این باورند که در داخل این حلقه مولکول ها نامرئی هستند زیرا توسط مواد گرد و خاکی پوشیده شده و به علت اینکه منجمد هستند، در خارج از این شعاع غیر قابل مشاهدهاند.

از آنجا که سیارات سنگی و یخ زده از مواد جامد ساخته شده است، ترکیب شیمیایی مواد جامد در دیسک اهمیت خاصی دارد. یوری ایکاوا (Yuri Aikawa) یکی دیگر از اعضای تیم تحقیقاتی از دانشگاه توکیو میگوید: انفجارهای ناگهانی یک فرصت منحصر به فرد برای بررسی مواد تصعید شده تازه و در نتیجه ترکیب جامدات است.

ستاره V883 Ori ستاره جوانی است که ۱۳۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این ستاره در معرض نوعی فوران نوعی FU Orionis است که افزایش ناگهانی درخشندگی آن به علت انفجار جریان مواد از دیسک به ستاره است. این انفجار ها تنها به ترتیب ۱۰۰ سال گذشته است، بنابراین احتمال وقوع انفجار بسیار نادر است. با این حال، از آنجا که ستارههای جوان با طیف گسترده ای از سنین فوران  FU Ori را تجربه می کنند، ستاره شناسان انتظار دارند که بتوانند ترکیب شیمیایی یخ را در طول تکامل ستارههای جوان ردیابی کنند.

بیشتر بخوانید: روشن ترین کهکشان که در حال خوردن کهکشان های همسایه است