پاروماهی بزرگ چینی؛ اولین گونه منقرض شده دهه جدید
پاروماهی (Paddlefish) بزرگ چینی که یکی از بزرگ‌ترین ماهی‌های آب شیرین در جهان است، اولین گونه منقرض شده دهه جدید میلادی است که انقراض آن رسماً اعلام شد.
به گزارش علمی‌ها و به نقل از Iflscience، کارشناسان چینی در مقاله‌ای که در نشریه Science of the Total Environment منتشر شد انقراض پاروماهی را اعلام کردند. این ماهی که زمانی در رودخانه یانگ تسه می‌زیست از سال ۲۰۰۳ دیده نشده بود و تصور می‌شد که بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ از بین رفته است.
رودخانه یانگ تسه طولانی‌ترین رودخانه آسیا و سومین رود جهان است. اما به دلیل عواملی مانند احداث سد، ماهیگیری بیش از حد، بنادر رودخانه‌ای و آلودگی، پاروماهی سومین گونه ساکن یانگ تسه است که در سالهای اخیر پس از دلفین رودخانه یانگ (در سال ۲۰۰۶) و سایه ماهی چینی (در ۲۰۱۵) منقرض شده است.
اکوسیستم رودخانه یانگ تسه در گذشته زیستگاه مگافونای (megafauna) آبزی متنوعی بود اما به طور فزاینده‌ای تحت تأثیر عوامل مختلف انسانی تنوع زیستی آن در حال از بین رفتن است. براساس مشاهدات ۲۱۰ پاروماهی چینی طی سالهای ۱۹۸۱-۲۰۰۳، دانشمندان زمان انقراض این گونه را سال ۲۰۰۵ و حداکثر سال ۲۰۱۰ تخمین زدند.
پاروماهی چینی (Psephurus gladius) یکی از دو عضو موجود از یک سلسله است که قدمت آن به ۷۵ میلیون سال پیش برمی‌گردد. طول این ماهی به ۳٫۶ متر و وزن آن به ۲۵۰ کیلوگرم می‌رسید، به همین خاطر به آن لقب پادشاه ماهی‌های آب‌های شیرین داده بودند. همچنین به دلیل پوزه بیرون زده به آن شمشیر ماهی چینی نیز گفته می‌شد.
نخستین بار در سال ۱۹۹۶ IUCN (اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت) این ماهی را در معرض خطر جدی اعلام کرد، و به علت کمیاب بودن به آن نام پاندای رودخانه یانگ تسه دادند.
در این مقاله آمده است که از سال ۱۹۹۳ تصور می‌شد پاروماهی چینی از لحاظ عملکردی منقرض شده و آخرین بار در سال ۲۰۰۳ زنده آن مشاهده شده بود. کارشناسان IUCN گفته‌اند که از سال ۲۰۰۹ به بعد هیچ گونه شواهد تصویری از این گونه وجود ندارد.
انقراض این ماهی یک ضربه دیگر به اکوسیستم رودخانه‌ای ۶۳۰۰ کیلومتری یانگ تسه است. این رود زیستگاه بیش از ۴۰۰۰ گونه آبزی است اما با افزایش آلودگی، ترافیک و ماهیگیری بیش از حد بسیاری از گونه‌های دیگر مانند ماهی خاویار چینی و گراز ماهی بی‌باله که قبلاً در معرض خطر جدی قرار گرفته بودند، اکنون در خطر ناپدید شدن هستند.
در پاسخ به این ضرر غیرقابل جبران پکن اعلام کرد که برای اولین بار از این ماه طرح ممنوعیت ماهیگیری تجاری را به مدت ۱۰ سال در یانگ تسه آغاز اجرا می‌کند. با این حال، محققان اعتقاد دارند که دو سد بزرگ یانگ تسه از عوامل اصلی کاهش سریع جمعیت ماهیان رودخانه هستند.
پاروماهی بزرگ چینی، ماهی‌های مهاجر هستند به این معنی که برای تخم گذاری باید به سمت بالادست شنا کنند، اما سد سه دره (Three Gorges) مسیر را خراب کرده است. پس از ساخت این سد در سال ۲۰۰۳، ماهیگیران متوجه شدند که این ماهی‌ها در تلاش برای پیدا کردن مکان جدیدی برای تخم گذاری در پایین دست رودخانه هستند و پس از آن افت شدیدی در جمعیت آنها رخ داد. پس از آن ماهیگیری در این منطقه متوقف شد.
دولت چین امیدوار است این ممنوعیت باعث شود که ذخایر ماهی‌های در حال انقراض رودخانه دوباره احیا شود و در عین حال پیشنهاد داده است که ماهیگیران را نیز آموزش دهد. یو ژنکانگ (Yu Zhenkang) معاون وزیر کشاورزی و امور روستایی چین در یک اطلاعیه گفت: ممنوعیت ماهیگیری یک اقدام اساسی برای مهار کاهش موثر اکوسیستم رودخانه و جلوگیری از افت بیشتر تنوع زیستی آن است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ هیولای دریایی منقرض شده و مربوط به ماقبل تاریخ