آیا ستاره ابر غول سرخ ابط الجوزا منفجر خواهد شد؟

ابط الجوزا اخیراً در حال کاهش درخشندگی و محو شدن است به همین دلیل برخی از ستاره شناسان اعتقاد دارند این وضعیت می‌تواند نشانه‌ای از انفجار این ستاره باشد.

به گزارش علمی‌ها و به نقل از Space، ستاره ابر غول سرخ ابط الجوزا (Betelgeuse) تقریباً ۸٫۵ میلیون سال سن دارد و با فاصله ۶۴۲ سال نوری در صورت فلکی شکارچی قرار گرفته است. این ستاره که یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان است به طرز عجیبی کم نور شده است. اخیراً محو شدن چشم گیر این ستاره باعث شده تا دانشمندان پیشنهاد کنند که احتمالاً وارد مرحله قبل از ابرنواختر شده، سپس کم کم تاریک و در نهایت با انفجار ابرنواختری خواهد مرد.

اگر ابط الجوزا به ابرنواختر تبدیل شود احتمالاً به مدت چندین هفته و حتی بیشتر، در آسمان شب از ماه روشن‌تر خواهد بود. علاوه بر آن روشنایی ابرنواختر مانع از دیده شدن سایر ستاره‌های آسمان خواهد شد. به دلیل فاصله نزدیک در صورت انفجار نزدیک‌ترین ابرنواختری خواهد بود که انسان مشاهده نموده است. این جمله همچنین به این معنی است که اگر ببینیم امشب ابط الجوزا منفجر می‌شود در واقع انفجار ابرنواختری بیش از ۶۰۰ سال پیش روی داده و اکنون ما فقط شاهد آن هستیم.

اما آیا ما واقعاً شاهد انفجار ابط الجوزا خواهیم بود؟

ستاره‌ای عظیم و کم نور

جای تعجب ندارد که این ستاره بسیار عظیم (با جرم حدوداً ۲۰ برابر جرم خورشید) کمرنگ شده است، زیرا ابط الجوزا یک ستاره متغیر است. به این معنا که روشنایی آن به طور طبیعی در حال تغییر است و دانشمندان چندین دهه آن را مشاهده کرده‌اند. این ستاره به دلیل اندازه بزرگی که دارد با عنوان یک ستاره ابرغول سرخ طبقه بندی شده است.

با این حال کم شدن نور و درخشش اخیر ستاره فراتر از حدی است که دانشمندان تاکنون مشاهده کرده‌اند. برخی دانشمندان می‌گویند که در صورت تبدیل شدن به ابرنواختر فقط چند ساعت مانده به انفجار نور ستاره کم می‌شود اما عده‌ای دیگر اعتقاد دارند که فرآیند کاهش درخشندگی از یک سال قبل از انفجار شروع می‌شود، در این زمینه اجماع کلی وجود ندارد.

اگرچه این احتمال وجود دارد که این ستاره از الان تا ۱۰۰۰۰۰ سال دیگر منفجر شود ولی پرفسور ادوارد گوینان (Edward Guinan) از بخش نجوم دانشگاه ویلانوا و سارافینا نانس (Sarafina Nance) از دانشگاه برکلی کالیفرنیا (Sarafina Nance) اعتقاد دارند که این کاهش نور نمی‌تواند نشانه‌ای از فروپاشی باشد. 

بیشتر بخوانید: تصویر انفجار ستاره‌ای از منطقه مرکزی کهکشان راه شیری

هشدار دروغین؟

نانس با اشاره به نظریه خود مبنی بر اینکه کمرنگ شدن نشانه‌ای از انفجار ستاره نیست، می‌گوید نظر ما کاملاً می‌تواند اشتباه باشد. وی در ادامه گفت: من فکر می‌کنم که کاهش درخشندگی اخیر بیشتر نشان دهنده فیزیک جالب این ستاره است تا یک انفجار قریب الوقوع.

گرین گفت: گرچه مشاهده درخشش حاصل از انفجار چنین ستاره عظیمی بسیار شگفت انگیز خواهد بود، اما به احتمال زیاد به نظر می‌رسد که این کم نور شدن نشان دهنده مرحله قبل از ابرنواختر نبوده و احتمالاً بتوان آن را با روش دیگری توضیح داد.

در حالی که هیچ کس دقیقاً مطمئن نیست که چرا این کم نوری ستاره‌ای اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند ناشی از ناپایداری‌های موجود در ابط الجوزا باشد. بخش‌های مختلف ستاره‌ها می‌توانند چگالی متفاوتی داشته باشند و این ناپایداری در چگالی می‌تواند باعث صعود و زوال انرژی درون ستاره شده و در نتیجه انرژی را از درون به خارج خود منتقل کند. این امر به نوبه خود می‌تواند باعث تغییر در روشنایی، بزرگتر شدن، انقباض و دیگر موارد شود.

این افت شدید درخشندگی را می‌توان به فعالیت مغناطیسی ستاره نیز نسبت داد، اما مدل سازی این نظریه از طریق فعالیت ستاره دشوار است، بنابراین هنوز مشخص نیست که آیا این یک عامل قطعی است یا نه. شاید ماده خارج شده از ستاره در حال ایجاد نوعی مه غباری است که باعث کم نوری و کاهش درخشندگی شده است.

بیشتر بخوانید: ۱۰ مورد از بزرگترین ستاره‌های آسمان