تصاویر خیره‌کننده‌ی تلسکوپ فضایی اسپیتزر از فضا

ناسا به مناسبت ۱۶مین سالگرد پروژه تلسکوپ فضایی اسیتزر تصاویری خیره کننده از اشیاء فضایی منتشر کرده که توسط این تلسکوپ گرفته شده‌اند.

به گزارش علمی‌ها و به نقل از آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا، تلسکوپ فضایی اسپیتزر (Spitzer Space Telescope) در ۲۵ اوت سال ۲۰۰۳ از سکوی پرتاب کیپ کاناورال با موشک دلتا ۲ به فضا پرتاب شد. اسپیتزر یک تلسکوپ مادون قرمز است، به عبارتی نحوه ثبت تصاویر آن با تلسکوپ نوری هابل تفاوت دارد. بر خلاف تلسکوپ‌های اپتیکال که نور را دریافت می‌کنند، اسپیتزر گرمای دریافت شده از دور دست ها را ثبت می‌کند. به همین دلیل می‌تواند دیدی فراتر از تلسکوپ‌های نوری داشته باشد و ستاره‌های بسیار دورتر را رصدکند.

اسیتزر چهارمین و آخرین مرحله از پروژه ی برنامه بزرگ تلسکوپ‌های ناسا است که بودجه آن ۸۰۰ میلیون دلار است. این تلسکوپ قرار بود تا سال ۲۰۰۸ فعالیت کند اما ناسا تصمیم گرفت تا پروژه را ادامه دهد. در سال‌های اخیر تنها یکی از ابزارهای تلسکوپ فضایی اسپیتزر قابل استفاده بوده و دو ابزار دیگر آن از کار افتاده‌اند اما با وجود کاهش ظرفیت‌ها همچنان به فعالیت ادامه می‌دهد و طبق اعلام ناسا در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ (دهم بهمن ۱۳۹۸) خاموش خواهد شد.

سحابی آمریکالی شمالی (North America nebula): این سحابی در صورت فلکی ماکیان قرار دارد و به علت شباهتی که به قاره آمریکای شمالی دارد به این نام، نامگذاری شده است. بخش آبی نور مرئی است که توسط ابزار پیمایش دیجیتالی آسمان اسپیتزر گرفته شده و بخش قرمز نیز توسط نور مادون قرمز گرفته شده است. خوشه‌ای از ستاره‌های جوان با سن ۱ میلیون سال در سرتاسر تصویر مشاهده می‌شوند. این سحابی ۲۲۰۰ سال نوری فاصله دارد.

ستاره‌‌های تازه متولد شده: تصویر ستاره‌های تازه متولد شده که از میان گردوغبار سحابی رو مارافسای (Rho Ophiuchi) سر به بیرون می‌آورند. سحابی رو مارافسای ۴۰۰ سال نوری با زمین فاصله دارد و نزدیک‌ترین منطقه ساخت ستاره به زمین است. جوانترین ستارگان و سیارات احتمالی آنها در این تصویر توسط ابرهایی از گرد و غبار و مواد احاطه شده‌اند. ستاره‌های تکامل یافته‌تر آبی هستند.

بیشتر بخوانید: تصویر خیره کننده تلسکوپ فضایی اسپیتزر از دانه‌های برف کیهانی

ابر ماژلانی بزرگ (Large Magellanic Cloud): یک کهکشان کوتوله با فاصله ۱۶۰هزار سال نوری از زمین است. نورهای آبی رنگ ستاره‌های قدیمی‌‍‌ و مسن هستند، مناطق روشن مملو از ستاره‌های داغ و بزرگ هستند که در ابرهای غلیظ غبار دفن شده‌اند. رنگ قرمز در اطراف این مناطق روشن، گرد و غبار هستند که توسط ستاره‌ها گرم شده‌اند. نورهای مایل به سبز نیز ابرهای سرد شده و ذرات غبار در اندازه ملکولی هستند.

سحابی هلیکس (Helix Nebula): یک سحابی سیاره‌ای در صورت فلکی دلو با فاصله ۷۰۰ سال نوری است که توسط کارل لودیگ هاردینگ در سال ۱۸۲۴ کشف شد. این سحابی یکی از نزدیک‌ترین و درخشان‌ترین سحابی‌های حلقوی و باقیمانده یک ستاره شبه خورشید است. سحابی توسط هسته ستاره مرده که کوتوله سفید نام دارد داغ می‌شود. خورشید ما نیز وقتی بمیرد تبدیل به یک سحابی سیاره‌ای می‌شود.

سحابی شکارچی (Orion Nebula): این سحابی در فاصله ۱٫۵۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد و درخشان‌ترین نقطه شمشیر در صورت فلکی شکارچی است. این تصویر زیبا با همکاری تلسکوپ‌های هابل و اسپیتزر گرفته شده است. لکه زرد در مرکز تصویر مربوط به ۴ ستاره عظیم معروف به ذوزنقه است. براساس داده‌های قابل مشاهده و ماوراءبنفش هابل مناطق سبز نشانگر وجود گازهای گرم شده در اثر اشعه ماوراء بنفش شدید ستاره‌های ذوزنقه است.

ستاره غول پیکر زتا مارافسای (Zeta Ophiuchi): در صورت فلکی مارافسای واقع شده و ۳۷۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. گردوغبار کمانی شکل که در اطراف قرار دارد بوسیله باده‌هایی که از ستاره خارج شده‌اند، ایجاد می شوند. این ستاره تقریباً ۶ برابر داغ تر، ۸ برابر بزرگ‌تر، ۲۰ برابر سنگین‌تر و در حدود ۸۰،۰۰۰ برابر روشن‌تر از خورشید ما است. با وجود فاصله زیاد زتا مارافسای یکی از درخشان‌ترین ستاره‌های آسمان است.

بیشتر بخوانید: ۱۰ نکته خواندنی درباره کهکشان آندرومدا

اتا کارینا (Eta Carinae): ستاره روشن در مرکز تصویر اتا کارینا یا شاه تخته است که در صورت فلکی شاه تخته قرار داشته و ۷۵۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این ستاره یکی از بزرگترین ستارگان کهکشان راه شیری است که حدود ۱۰۰ برابر خورشید جرم و یک میلیون برابر آن درخشندگی دارد. ایتا کارینا همواره جریان بزرگ انرژی از خود منتشر می‌کند که سبب فرسوده شدن سحابی اطراف خود می‌شود.

کهکشان فرفره (Pinwheel Galaxy) یا مسیه ۱۰۱ (Messier 101): یک کهکشان مارپیچی در صورت فلکی خرس بزرگ است. این کهکشان حدود ۷۰ درصد بزرگ‌تر از کهکشان ما است که ۱۷۰ هزار سال نوری قطر دارد و در فاصله ۲۱ میلیون سال نوری از زمین واقع شده است. کهکشان فرفره توسط پیر مچاین و در سال ۱۷۸۱ کشف شد و شارل مسیه بعداً آن را به فهرست اجرام مسیه افزود.

عنکبوت فضایی از ستاره‌های جوان: سحابی عنکبوت در قسمت بیرونی کهکشان راه شیری قرار داشته و با فاصله ۱۰ هزار سال نوری از زمین در صورت فلکی ارابه‌ران واقع شده است. در سمت راست مرکز و در کنار قسمت سیاه دسته‌ای از ستاره‌های درخشان به نام استاک ۸ (Stock 8) مشاهده می‌شوند. نور این خوشه در نزدیکی ابرهای گردوغبار تشکیل یک کاسه سبز رنگ می دهند.

خوشه ستاره‌ای پروین (The Pleiades): این خوشه ستاره‌ای که به هفت خواهر نیز معروف است در صورت فلکی گاو قرار داشته و ۴۴۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این تصویر از تلسکوپ اسپیتزر بر روی تعدادی از خواهرها زوم شده است. تصویر مادون قرمز به گونه‌ای است که انگار ستاره‌ها بر روی تختی از پرها شناور هستند. رشته‌های اطراف ستاره‌ها غبار هستند و سه رنگ نشان دهنده طول موج‌های مختلف نور مادون قرمز است.

بیشتر بخوانید: ۱۰ مورد از عجیب ترین اشیاء کیهانی